Murat Özsaraç1, Hatice Uluer2, Murat Ersel1, Selahattin Kıyan1, Aslihan Yürüktümen1, Eylem Ersan1

Anahtar Kelimeler: Hava kirliliği, acil servis başvuruları; başağrısı

Özet

Giriş: Hava kirliligi, canlıların sağlığını olumsuz yönde etkileyen, havadaki katı ya da yabancı maddelerin birleşiminin, normalin üzerindeki miktar ve yoğunluğa ulaşmasıdır. Yapılan birçok çalışmada, hava kirliliğinin mortalite ve hastaneye başvurular üzerindeki kısa dönem etkilerinin önemi vurgulanmıştır. Bu çalışmanın amacı, hava kirliliğine bağlı olarak, aylık acil servis başağrısı başvuruları arasında ilişki olup olmadığını değerlendirmektir.
Gereç ve Yöntem: Yapılan bu retrospektif çalışmada, Haziran 2008 ve Mayıs 2009 tarihleri arasındaki 12 aylık periyodda acil servise başvuran ve tanısı primer başağrısı (ICD kod: G43 ve G44) olan 257 hasta değerlendirildi. Ulusal hava kalitesi izleme ağından elde edilen hava kirliliği parametreleri olan hava asılı partiküler materyaller, kükürtdioksit ve karbonmonoksit ölçümlerinden elde edilen değerler ile aylık acil servis primer başağrısı başvuru sayısı arasındaki ilişki lojistik regresyon analizi ve lineer korelasyon ile incelendi.
Bulgular: Dış çevre ölçümlerinden elde edilen kükürtdioksit (p=0,376) ve karbonmonoksit (p=0,196) değerleri ile acil servise başvuran primer başağrılı hasta sayısı arasında istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olmadığı görüldü. Bununla birlikte havada asılı partiküler materyal ölçümleri (PM10) ile başvuran hasta sayısı arasında istatistiksel ilişki anlamlı olarak yüksek bulundu (p=0.008 spearman rho).
Sonuç: Dış ortamdaki hava kirliliğine neden olan, havada asılı partiküler materyallerin (PM10) artması, acil servise başvuran primer başağrılı hasta sayısını arttırmaktadır. Elde edilen bulgular, hava kirliliğinin acil servise başvuran primer başağrılı hasta sayısını arttırdığını destekler niteliktedir.